Κ. Μητσοτάκης: «Δεν βλέπω προοπτική για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα με την Τουρκία» (video+photo)
Διαφήμιση - Advertisement
Διαφήμιση - Advertisement
Ένα μεγάλο μέρος της συνέντευξης επικεντρώθηκε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δείτε το σχετικό απόσπασμα, όπως δημοσιεύεται στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάμε να δούμε την τελευταία πενταετία. Καταρχάς, επειδή από αυτό το βήμα παρέλασαν και προκάτοχοί μου, είναι αρκετά σημαντικό, νομίζω, να θυμίσουμε ότι αυτό το οποίο αποκαλούμε «τουρκικός αναθεωρητισμός» δεν διαμορφώθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια.
Να θυμίσουμε ότι το ζήτημα των γκρίζων ζωνών προέκυψε για πρώτη φορά στο πεδίο από τα Ίμια το 1996. Να θυμίσω ότι παραβιάσεις και παραβάσεις του εναερίου χώρου είχαμε ουσιαστικά διαρκώς καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών. Να θυμίσω ότι τα ζητήματα της αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών η Τουρκία τα εγείρει συστηματικά και όχι μόνο την τελευταία πενταετία. Και, προφανώς, η ανοιχτή πληγή της Κύπρου είναι ανοιχτή από την τραγωδία του 1974.
Τι είδαμε, όμως, τα τελευταία πέντε χρόνια; Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο η Ελλάδα αμφισβήτησε νομικά, και μέσα από τους συμμάχους της, μετατρέποντας ουσιαστικά και αυτό το οποίο μπορεί να φάνταζε ελληνοτουρκική διαφορά σε μια διαφορά της Τουρκίας με την Ευρώπη. Διότι σήμερα έχουμε κατοχυρωμένα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα οποία καθορίζουν το πλαίσιο με το οποίο η Ευρώπη μπορεί ή δεν μπορεί να έρθει πιο κοντά στην Τουρκία.
Είχαμε την απόπειρα της μεταναστευτικής εισβολής στον Έβρο, την οποία αποκρούσαμε. Είχαμε έναν πάρα πολύ δύσκολο -για τον οποίο δεν έχουμε μιλήσει ποτέ αναλυτικά- Αύγουστο του 2020, μετά τη συμφωνία της Ελλάδας την οποία υπογράψαμε με την Αίγυπτο, διότι αυτή είναι η συμφωνία η οποία αμφισβήτησε, στο πεδίο του Διεθνούς Δικαίου, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, και μια περίοδο παρατεταμένης έντασης, στην οποία η Ελλάδα έμεινε σταθερή στις θέσεις της, επεσήμανε τον τουρκικό αναθεωρητισμό και ενισχυόταν ταυτόχρονα στρατιωτικά και οικονομικά.
Υπήρξε πράγματι -και αυτό το εκλαμβάνω ως θετικό- μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης με την Τουρκία, η οποία και αυτή με τη σειρά της οδήγησε σε ορισμένα απτά αποτελέσματα.
Ναι, δεν έχουμε σήμερα ουσιαστικά παραβάσεις και παραβιάσεις στο Αιγαίο για παραπάνω από 18 μήνες. Δεν το είχαμε, νομίζω, ποτέ σε τόσο μεγάλη διάρκεια τα τελευταία 40 χρόνια.
Έχουμε μια συνεργασία με την Τουρκία στα ζητήματα που αφορούν το προσφυγικό. Κάναμε με την Τουρκία μια εξαιρετικά θετική συμφωνία για τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, χορηγώντας εύκολα και γρήγορα βίζα στους Τούρκους επισκέπτες οι οποίοι ήρθαν στην Ελλάδα, σε τέτοιο βαθμό που ενοχλήθηκαν οι Τούρκοι ξενοδόχοι. Διότι έφευγαν οι Τούρκοι επισκέπτες στην Ελλάδα από την Τουρκία, στην οποία έκαναν διακοπές.
Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε τη θωράκιση μιας σειράς αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που καθορίζουν τις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας. Και βέβαια, στα πλαίσια όλα αυτά, έχοντας συναντήσει τον Πρόεδρο Erdoğan έξι φορές, έχουμε διερευνήσει εάν υπάρχει η δυνατότητα να μπορέσουμε να μπούμε πιο ουσιαστικά στον πυρήνα της κεντρικής διαφοράς που έχουμε με την Τουρκία, που είναι η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σας λέω, λοιπόν, ανοιχτά ότι αυτή τη στιγμή εγώ δεν βλέπω προοπτική να μπορεί αυτή η συζήτηση…
Γιάννης Πρετεντέρης: Άρα, υπήρχαν ψευδαισθήσεις ή προσδοκίες υπερβολικές; Γιατί όταν λέτε…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ρωτήσω το εξής: όταν όλοι οι προηγούμενοι Πρωθυπουργοί έκαναν διερευνητικές συζητήσεις, που αυτό συζητούσαν ή συζητούσαν προφανώς κατ’ ιδίαν με τον Πρόεδρο Erdoğan και αυτό το ζήτημα, είχαν ψευδαισθήσεις; Δεν νομίζω ότι ούτε αυτοί είχαν ψευδαισθήσεις ούτε εμείς έχουμε ψευδαισθήσεις.
Γιάννης Πρετεντέρης: Δύο προκάτοχοί σας αυτές τις ημέρες διατύπωσαν μια διαφορά, ότι εμείς, λέει, κάναμε διάλογο με την Τουρκία αλλά με εμπειρογνώμονες. Τώρα μιλάνε οι δύο Υπουργοί. Εγώ δεν είμαι βέβαιος ότι υπάρχει ουσιαστική διαφορά σε αυτό, αλλά να το δεχτώ ότι είναι ουσιαστική η διαφορά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Άρα, θέλετε να μου πείτε ότι οι Υπουργοί δεν μιλούσαν ποτέ για τα θέματα αυτά…
Γιάννης Πρετεντέρης: Όχι, υποθέτω….
Κυριάκος Μητσοτάκης: …ή οι Πρωθυπουργοί δεν μιλούσαν ποτέ για τα θέματα αυτά.
Η Ελλάδα παραμένει σταθερή -και αυτό νομίζω ότι είναι μία συνολική κατάκτηση της εξωτερικής πολιτικής- ότι αυτή είναι η διαφορά που έχουμε με την Τουρκία και οποιοδήποτε άλλο θέμα βάζει η Τουρκία στο τραπέζι, η Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένη να το συζητήσει.
Και αυτή η θέση είναι παράξενο πώς, με επιμονή, διαστρεβλώνεται από κάποιους. Ωσάν να θέλουν να μας παρουσιάσουν, εννοώ την κυβέρνησή μας, ως λιγότερο πατριώτες; Πιο ενδοτικούς; Στα πλαίσια, νομίζω, μίας διαρκούς αναπαραγωγής τέτοιων στερεοτύπων που νομίζω ότι τελικά αφορούν και ένα μικρό κομμάτι της ελληνικής κοινής γνώμης, διότι η ελληνική κοινή γνώμη τι θέλει;
Πιστεύω ότι θέλει -είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει να ζήσουμε ειρηνικά με την Τουρκία-, λοιπόν, θέλει ασφάλεια.
Τι νομίζετε ότι παρέχει αυτή η κυβέρνηση στους Έλληνες πολίτες; Νομίζω ότι, με τις όποιες διαφωνίες μπορεί να έχει κανείς, οι Έλληνες πολίτες αισθάνονται ότι μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ ως προς τα μεγάλα ζητήματα τα οποία γίνονται στον κόσμο αυτή τη στιγμή -δεν αναφέρομαι στα θέματα εσωτερικής ασφάλειας, αναφέρομαι στις τεκτονικές γεωπολιτικές εξελίξεις- και ότι κάποιος, κάποιοι κρατούν σταθερά το τιμόνι του σκάφους. Συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς.
Και, με κάποιο τρόπο, το γεγονός ότι συμφωνούμε όλοι στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής στον πυρήνα τους, αυτή ακριβώς τη θέση επιβεβαιώνει.
Γιάννης Πρετεντέρης: Τώρα, θα αφήσουμε λίγο τα ελληνοτουρκικά. Από ό,τι κατάλαβα, συμπεραίνετε ότι τέρμα, τα είπατε με τους Τούρκους, δεν υπάρχουν περιθώρια για συζήτηση παρακάτω, σταματάμε εδώ και αν στο μέλλον τα ξαναβρούμε…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η συζήτηση συνεχίζεται αλλά μπορεί να είναι μία συζήτηση στην οποία…
Γιάννης Πρετεντέρης: Ναι, αλλά δεν υπάρχει…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μισό λεπτό, να συμφωνήσουμε ότι μπορούμε να διαφωνούμε πολιτισμένα. Αυτό έχει σημασία, διότι εγώ έχω διαχειριστεί και εποχές όπου οι Ένοπλες Δυνάμεις ήταν σε επίπεδο συναγερμού. Και, προφανώς, εφόσον χρειαστεί θα το ξανακάναμε, αλλά ευχόμαστε να μην χρειαστεί και φαντάζομαι ότι σε αυτό θα συμφωνούν όλοι.
Γιάννης Πρετεντέρης: Σωστό. Άρα, πολιτισμένα μεν, διαφωνούμε δε. Και δεν προχωράει αυτό...
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και να θυμίσω, επειδή εσείς είστε και άνθρωπος με ευρύ πνεύμα, ξέρετε πόσες χώρες έχουν ακόμα συνοριακές διαφορές και μπορεί να είναι οι καλύτεροι σύμμαχοι; Το ξέρετε ότι οι ΗΠΑ και ο Καναδάς έχουν ακόμα κάποιες συνοριακές διαφορές;
Άρα, δεν λέω ότι το θέμα το οποίο αντιμετωπίζουμε δεν είναι σημαντικό, αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση η διαφωνία μας επί των θεμάτων αυτών να οδηγεί σε αχρείαστες εντάσεις. Αυτή είναι η πολιτική την οποία προσωπικά υπηρετώ.
Τονίζω ότι αν, ο μη γένοιτο, προέκυπτε μία τέτοια ένταση, η Ελλάδα θα ήταν έτοιμη σε κάθε περίπτωση να απαντήσει, αλλά προφανώς επιθυμούμε να μην ξαναχρειαστεί να περάσουμε μέσα από οξύνσεις, όπως αυτές που προσωπικά διαχειρίστηκα το 2020.
Γιάννης Πρετεντέρης: Κρατάω τη διαβεβαίωση σας ότι διαφωνούμε πολιτισμένα. Νομίζω το προσδιορίζει αρκετά ότι και διαφωνούμε και πολιτισμένα.
Λοιπόν, πάμε λίγο παρακάτω. Σας ανησυχούν όσα λέγονται -προσωπικά δεν είμαι πεπεισμένος περί αυτού αλλά μεταφέρω την ερώτηση- για μια ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας εκ των εξελίξεων στην Μέση Ανατολή και του Ουκρανικού; Το έχετε παρατηρήσει; Το υπολογίζει αυτό η κυβέρνηση; Θεωρεί, δηλαδή, ότι ενισχύεται υπέρμετρα η Τουρκία απέναντί μας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι πολύ σχετική έννοια, τι σημαίνει «ενισχύεται η Τουρκία» σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι ρευστό και όπου ακόμα είναι πολύ νωρίς να βγάλει κανείς συμπεράσματα πριν «καθίσει η σκόνη»;
Η Τουρκία είναι μια ισχυρή χώρα και είναι μια περιφερειακή δύναμη. Αυτό δεν νομίζω ότι το αμφισβητεί κανείς. Το αν τελικά, όμως, από αυτή την πολιτική θα βγει ενισχυμένη, αυτό δεν νομίζω ότι είμαστε ακόμα έτοιμοι να το πούμε.
Αν θυμάστε, ίσως έχουμε ανάμεσα μας εκλεκτούς καθηγητές, πιο ειδικούς από εμένα στα θέματα αυτά, ότι κάποτε ο Davutoğlu είχε μιλήσει για μια πολιτική της Τουρκίας μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες και κατέληξε να έχει προβλήματα με όλους τους γείτονες, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο.
Η Τουρκία έχει κάνει και μεγάλα λάθη στην πολιτική της. Θέλω να θυμίσω ότι το 2019 η Τουρκία ετοιμαζόταν να παραλάβει το πρώτο από τα 100 -θυμίζω, 100- F-35. Πού είμαστε σήμερα; Η Ελλάδα θα παραλάβει F-35, έχει Rafale, έχει αναβαθμισμένα F-16 και η τουρκική Αεροπορία έχει μείνει πρακτικά στάσιμη.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία δεν εμπλέκεται σε σε πολλά διαφορετικά θέατρα επιχειρήσεων, διότι είναι μια μεγάλη χώρα η οποία συνορεύει και με τη Μέση Ανατολή. Αλλά πολλές φορές -το βλέπω αυτό συνέχεια και μέσα από τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης- νομίζουμε ότι για την Τουρκία η Ελλάδα είναι το μόνο… Δεν είναι, να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, έχει πολλά άλλα ανοιχτά και σύνθετα μέτωπα.
Αυτό το οποίο γίνεται στην Συρία είναι μια τεράστια αλλαγή σε σχέση με τις σταθερές που γνωρίζαμε στη Μέση Ανατολή. Ουσιαστικά τίθεται εν αμφιβόλω ένα οικοδόμημα, το οποίο πρέπει να επιστρέψει κανείς πίσω, ενδεχομένως μέχρι και στο 1917, όταν χαράχτηκαν στον χάρτη, με ευθείες γραμμές τότε, σύνορα στη Μέση Ανατολή.
Και εμείς, προφανώς, έχουμε ρόλο και λόγο στο τι γίνεται σήμερα στη Συρία, για τρεις λόγους: πρώτον, γιατί είμαστε πολύ κοντά. Δεύτερον, διότι είμαστε οι φυσικοί θεματοφύλακες του ορθόδοξου στοιχείου και στον Λίβανο και στην Συρία, ελληνόφωνου και αραβόφωνου. Άρα, η διασφάλιση της προστασίας των μειονοτήτων έχει τεράστια σημασία…
Γιάννης Πρετεντέρης: Και πώς να τον παίξουμε τον ρόλο αυτόν; Δηλαδή…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να σας πω και έναν λόγο ακόμα. Προφανώς είμαστε και στην πρώτη γραμμή του προσφυγικού προβλήματος και κατά συνέπεια η σταθερότητα της Συρίας και η δυνατότητα της χώρας να υποδεχθεί πίσω εκατομμύρια πρόσφυγες οι οποίοι έφυγαν και πέρασαν στην Ευρώπη, εκ των οποίων κάποιοι, αρκετοί βρίσκονται ακόμα και στην Ελλάδα, έχει προφανώς για εμάς πολύ μεγάλη σημασία.
Έχουμε και μία δυνατότητα ακόμα: μπορούμε να συνομιλήσουμε με όλους και έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε αυτό και σε επίπεδο Υπουργού Εξωτερικών και στο δικό μου το επίπεδο. Σήμερα, παραδείγματος χάρη, μίλησα με το Βασιλιά της Ιορδανίας, μίλησα με τον Εμίρη του Κατάρ. Είναι χώρες που έχουν και άποψη, δεν συγκλίνουν πάντα κατά ανάγκη οι απόψεις τους.
Τη Δευτέρα θα είμαι στον Λίβανο, για να κάνω το προγραμματισμένο ταξίδι, αλλά προσέξτε σε πόσο διαφορετικές συνθήκες. Θα ήμουν στον Λίβανο πριν από δέκα μέρες, όταν δεν είχε ακόμα καταρρεύσει η Συρία. Σήμερα, προφανώς, το ταξίδι αυτό αποκτά μία ξεχωριστή σημασία, λαμβάνοντας υπόψη όχι μόνο το τι συμβαίνει στον Λίβανο αλλά και το τι συμβαίνει στην Συρία.
Και προφανώς και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης να είστε απολύτως σίγουρος ότι η φωνή μας ακούγεται, είτε μιλάμε για την επικοινωνία την οποία έχω, σταθερή, με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα βρεθεί στην Τουρκία την επόμενη εβδομάδα, είτε μιλάμε για τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, είτε μιλάμε για την Ύπατη Εκπρόσωπο…
Γιάννης Πρετεντέρης: Εσείς είμαι βέβαιος ότι μιλάτε, η Τουρκία μιλάει με κανέναν; Έχετε καταλήξει μέσα σας; Γιατί σε όλα αυτά, βλέπουμε τα τηλεφωνήματά σας, τις επαφές σας, είμαστε ενσωματωμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάνουμε μία πολιτική με το ΝΑΤΟ ή ό,τι άλλο μπορούμε. Δεν έχω πειστεί μέχρι τώρα ότι η Τουρκία μιλάει με κάποιον, προνομιακά εννοώ, γιατί προφανώς θα μιλάνε με κάποιον.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, προφανώς και η Τουρκία συνομιλεί, αλλά το ζήτημα είναι εάν αυτός με τον οποίο συνομιλείς έχει δεύτερες σκέψεις όταν συνομιλεί μαζί σου και προσπαθεί πάντα να καταλάβει την ατζέντα σου και δεν είναι σίγουρος ακριβώς στο τι θέλεις να επιτύχεις.
Για την Ελλάδα οι προτεραιότητές μας είναι πολύ ξεκάθαρες και κατά συνέπεια δεν βλέπω σε αυτά τα οποία σας είπα να υπάρχει κάποια κρυφή ή κάποια διπλή ατζέντα. Αυτό νομίζω ότι μας προσδίδει βαθμούς αξιοπιστίας και αυτό νομίζω ότι αφορά και την επόμενη αμερικανική διοίκηση.
Θέλω να θυμίσω ότι δεν είναι πολλοί οι Πρωθυπουργοί και Πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να έχουν θεσμική επικοινωνία με τον Πρόεδρο Trump. Εγώ ανήκω σε αυτή την κατηγορία, γιατί είμαι πια από τους παλαιότερους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Και βέβαια, σε σχέση με την πρώτη περίοδο Trump, έχουμε κάνει πολλά βήματα στο να ενισχύσουμε περαιτέρω τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, και θεσμικά βήματα. Αναφέρω ενδεικτικά την αμυντική συμφωνία συνεργασίας η οποία έχει επεκταθεί για πέντε χρόνια και τη μεγαλύτερη διείσδυση αμερικανικών εταιρειών.
Παραδείγματος χάρη, δείτε μια άλλη όψη της εξωτερικής πολιτικής: η θέση μας στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης; Αφορά ή όχι την εξωτερική πολιτική του μέλλοντος; Θα έλεγα προφανώς πως ναι, καθώς είναι το μείζον ζήτημα το οποίο θα κληθούν να διαχειριστούν όλες οι χώρες.
Όταν η Ελλάδα γίνεται κέντρο για τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες οι οποίες θέλουν να δημιουργήσουν data center στην Ελλάδα, εκμεταλλευόμενοι και τη γεωγραφική μας θέση αλλά και την πρόσβαση στη σχετικά φθηνή ενέργεια, αυτό ενισχύει ή δεν ενισχύει τη χώρα; Είναι μια πολιτική η οποία γίνεται με ορίζοντα μέλλοντος και όχι κατ’ ανάγκη με ορίζοντα παρελθόντος; Πιστεύω πως ναι.
Γιάννης Πρετεντέρης: Όμως, από την άλλη πλευρά, θα έλεγα το εξής: όντως ζούμε σε μια αβεβαιότητα με τη νέα διοίκηση την αμερικανική. Εκτός, αν έχετε κατασταλάξει ότι δεν θα αλλάξει τίποτα...
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν νομίζω ότι κανείς μπορεί να είναι απολύτως σίγουρος για το πώς θα συμπεριφερθεί ο Πρόεδρος Trump. Νομίζω, όμως, ότι έχει πια μεγαλύτερη εμπειρία.
Το επιτελείο της εξωτερικής πολιτικής, οι άνθρωποι τουλάχιστον που θα στελεχώσουν το Υπουργείο Εξωτερικών, τις κρίσιμες θέσεις της Εθνικής Ασφάλειας, είναι άνθρωποι που γνωρίζουν πολύ καλά την περιοχή.
Θέλω να θυμίσω, ότι ο Marco Rubio είχε συνεισηγηθεί με τον Γερουσιαστή Menendez το EastMed Act. Είναι άνθρωποι που έχουν άποψη για το τι συμβαίνει στην περιοχή και θα έλεγα ότι παραδοσιακά έχουν βρεθεί κοντά στα πάγιες ελληνικές θέσεις.
Η Ελλάδα σήμερα είναι μια χώρα πιο ισχυρή οικονομικά, σε σχέση με το πού ήταν πριν από πέντε χρόνια. Είναι μια χώρα πιο ισχυρή γεωπολιτικά που έχει προχωρήσει στην ενίσχυση παραδοσιακών συμμαχιών, αλλά και στην οικοδόμηση νέων. https://t.co/TbvV3kpIXj pic.twitter.com/I3zAhym6Qg
— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) December 13, 2024