Η ιστορία της «Σπιναλόγκα» της Θεσσαλονίκης (video)

Διαφήμιση - Advertisement

Την ιστορία του Σανατορίου Ασβεστοχωρίου Θεσσαλονίκης, γνωστό και ως η «Σπιναλόγκα» της Θεσσαλονίκης, διηγήθηκε στην κάμερα του Open ο ιστορικός και επιμελητής της έκθεσης του Σανατορίου, Γιάννης Καλιαρέκος.

Σύμφωνα με τη wikipedia, προς το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στη σημερινή θέση του νοσοκομείου Γεώργιος Παπανικολάου στην Εξοχή Ασβεστοχωρίου Θεσσαλονίκης, κατασκευάστηκαν από το Βρετανικό Στρατό ορισμένα παραπήγματα για την επιτόπια νοσηλεία των τραυματιών. Το 1920 μετά την εγκατάλειψη τους από το Βρετανικό Στρατό τα παραπήγματα αυτά, αποτέλεσαν τη βάση για την ίδρυση από το Ελληνικό κράτος του «Νοσοκομείου Φυματιώντων Ασβεστοχωρίου». Σε αυτό συνετέλεσε το ξερό κλίμα της περιοχής λόγω των ασβεστολιθικών πετρωμάτων της και το δάσος Κουρί δίπλα ακριβώς από το νοσοκομείο.

Ο οικισμός της Εξοχής δημιουργήθηκε το 1930, απέναντι από το νοσοκομείο, από συγγενείς των ασθενών με φυματίωση που βρίσκονταν σε θεραπεία, αλλά και από τους ίδιους τους ασθενείς που αποθεραπεύτηκαν και εγκαταστάθηκαν εκεί, τόσο για λόγους υγείας όσο και κοινωνικής απομόνωσης. Η φυματίωση εκείνη την εποχή αποτελούσε μια βαρύτατη ασθένεια με υψηλή θνησιμότητα και μεταδοτικότητα. Λόγω του γεγονότος, ότι, οι κάτοικοι που ίδρυσαν τον οικισμό σχετίζονταν άμεσα με τη φυματίωση, το πρώτο όνομα που δόθηκε στον οικισμό ήταν «Συνοικισμός Φυματιουπόλεως». Αργότερα μετονομάστηκε «Συνοικισμός Σανατορίου» και έως το 1949 ανήκε διοικητικά στην κοινότητα του Ασβεστοχωρίου από την οποία αποσπάστηκε συστήνοντας την «Κοινότητα Σανατορίου».

Το πέτρινο δημοτικό σχολείο της Εξοχής κτίστηκε το 1959 και στέγασε τα παιδιά των "φυματικών" ασθενών που δημιούργησαν τον οικισμό. Από ασθενείς πάσχοντες με φυματίωση, στη δεκαετία του '40 κτίστηκαν η εκκλησία του νοσοκομείου και το πρώτο «Πέτρινο Κτίριο» που αποτέλεσε τη ραχοκοκκαλιά του Νοσοκομείου. 

Τότε πολλοί ασθενείς, θέλησαν να μείνουν στην περιοχή, λόγω του καλού κλίματος, αλλά και για να είναι κοντά στο χώρο θεραπείας τους. Έτσι εγκαταστάθηκαν μόνιμα και με την πάροδο των χρόνων ο οικισμός διευρυνόταν διαρκώς. Το 1962 ήταν η χρονιά που δημιουργήθηκε το Βρογχοσκοπικό τμήμα που μετονομάστηκε το 1966 σε «Κέντρο Νοσημάτων Θώρακος Βορείου Ελλάδος», αποτελώντας σημείο αναφοράς της περιοχής, αλλά και βασικός πόλος για τις οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων της κοινότητας. 

Το 1953 η κοινότητα Σανατορίου μετονομάζεται σε «Κοινότητα Εξοχής». Με το Σχέδιο Καποδίστριας το 1997 καταργείται ως κοινότητα και εντάσσεται στο νέο Δήμο Χορτιάτη, ως τοπικό διαμέρισμα Εξοχής. Η Εξοχή αποτελεί μοναδικό δείγμα δημιουργίας οικισμού για λόγους υγείας με περαιτέρω κοινωνικές προεκτάσεις. Οι κάτοικοι της Εξοχής για πολλά χρόνια ζούσαν κοινωνικά στιγματισμένοι και περιθωριοποιημένοι, μακριά από τις οικογένειές τους, αδυνατώντας πολλές φορές να επιστρέψουν στο πρότερο περιβάλλον τους, ακόμη και μετά την αποθεραπεία από τη φυματίωση.

Δείτε στο βίντεο όσα είπε ο Γιάννης Καλιαρέκος.